Çift terapisi; birbiriyle çatışmada olan iki insanın etkileşimini değiştirmek için düzenlenmiş bir psikoterapi biçimidir. Klinikte daha çok evlilik terapisi olarak karşımıza çıkar. Evlilik terapisi konu açısından özel bir ailesel çatışmanın tartışılması nedeniyle çift terapisine göre daha sınırlıdır. Evlilik terapisinde; uzman, çiftle terapötik bir anlaşma yapar ve belli iletişim tipleri aracılığı ile rahatsızlığı azaltmaya, uyumu bozan davranış biçimlerini tersine çevirmeye ya da değiştirmeye ve kişilik olgunlaşmasını ve gelişimini sağlamaya uğraşır.
Hangi Durumlarda Evlilik Terapistine Gidilmelidir?
Kullanılan özgül terapötik tekniklere bakmaksızın evlilik terapisine başlamak için belli bazı belirtiler konusunda görüş birliğine varılmıştır. Bunlar;
1.Bireysel terapi evlilikle ilgili güçlükleri çözemediğinde,
2.Eşlerde birindeki ya da her ikisindeki sıkıntının başlangıcının açıkça evlilikle ilgili olaylarla bağlantısı olduğunda
3.Eşler arasındaki iletişim sorunları olduğunda
4.Çatışmadaki bir çift evlilik terapisi istediğinde
Çiftlerde İşlev Bozukluğu Belirtilerinin Ortaya Çıktığı Alanlar:
- İş ve Ekonomik Konular: Paranın nasıl kazanılacağı ve nasıl harcanacağı ile ilgili netlikler olmaması, eşlerden birinin onaylamadığı biçimde başkalarına mali destek sağlaması (özellikle karı veya kocanın köken aldığı aileye) işlev bozukluklarına yol açmaktadır.
- Ana-baba olma: Çocukların bakımını kimin üstleneceği, eğitimlerinin nasıl olacağı, disiplinlerinin nasıl sağlanacağı da tartışma konularındandır. Genellikle eşlerden birinin ebeveynlik işini tamamen üzerine aldığı ailelerde ya da bir tarafın bu konuları daha iyi bildiğini düşündüğü ailelerde bu ve benzeri yakınmalar daha sık olmaktadır.
- Zaman ayırma ve iletişim: Eşlerin birbirlerine, çocuklarına, arkadaşlarına, akrabalarına ayırdıkları zamanın miktar ve kalitesi önemlidir. Birbirlerine yeterli zaman ayıramamaları çift olmalarını engeller. Çiftlerin en sık yakındıkları şeylerden biri “biz konuşamıyoruz” veya “artık konuşacak bir şey bulamıyoruz” olmaktadır.
- Çekirdek aile olamama, bu duruma hazır olmama: Ülkemizde geçmiş yıllara oranla azalmasına karşın oldukça hala sık rastlanan bir durum eşlerden birinin, genelde de erkek olanın ailesiyle birlikte yaşamak ya da eşlerden birinin anne ya da babasıyla birlikte oturmaktır ve bu danışmaya gelen çiftlerin sorun alanı olarak sıklıkla tartıştıkları bir konudur. “Sen onların sözünden çıkmazsın” “Bu evde benim konumun ne zaten” gibi cümleler suçlayıcı olarak tekrarlanır. Bunun biraz farklı şekli de bir süredir büyükleriyle yaşayıp sonradan kendilerine ev kuranların başbaşa kaldıklarında ilişkiyi yürütememeleri durumudur.
- Cinsellik: Cinsel ilişkilerinin istenilen sıcaklıkta, sıklıkta, kalitede olmayışı.
- Aldatma ve aldatılma.
Çift / Aile Terapisinde Amaçlar Nelerdir?
Evlilik/Çift terapisinin amaçlarını şu şekilde tarif edebiliriz; evlilikle ilgili emosyonel(duygusal) sıkıntıyı ve yetersizliği azaltmak ve eşlerin her ikisinin birlikte ve bireysel olarak iyilik hallerini desteklemektir. Genel bir yol olarak, terapist sorun çözmeye yönelik ortak kaynakları güçlendirerek, işlevsel dışı/sağlıksız olanların yerine uygun denetim ve savunmaların geçmesini sağlayarak, hem emosyonel sarsıntının parçalayıcı etkilerine karşı bağışıklığı hem de ilişkilerin övücülüğünü artırarak, ilişkinin ve eşlerden her birinin büyümesini destekler. İlişki içerisindeki iki kişinin ilişkilerine dışarıdan bakarak ben ve sen’in dışında ilişkilerini konuşma ve ilişkilerini büyütme şansı yaratır.
Tedavinin bir bölümü evlilik içindeki her bir eşin kendi kişiliğinin psikodinamik yapısını anlamak için sorumluluk almaya ikna etmektir. Davranışlarının kişinin kendi yaşamındaki, diğer eşin yaşamındaki ve etraftaki diğer insanların yaşamındaki etkilerinin sorumluluğu vurgulanır; ki bu çoğu zaman evlilikle ilgili anlaşmazlığa yol açan sorunların derinlemesine anlaşılmasıyla sonuçlanır.
Evlilik terapisi hiçbir evliliğin devamı güvencesini vermez. Gerçekten de belli bazı durumlarda eşlere bitirilmesi gereken sürdürülemez bir birliktelik içinde olduklarını gösterebilir. Bu durumlarda çift zor olan ayrılma ve boşanma süreciyle çalışmak için terapistle görüşmeye devam edebilir. Buna “boşanma terapisi”de denmektedir.